İthalat Yaparken Takip Etmeniz Gereken Hukuki Süreçler

1. Vergi Numarası ve Firma Statüsü

İthalat yapabilmek için:

• Şahıs şirketi, limited, anonim veya ithalat yapma yetkisine sahip bir ticari işletme olmanız gerekir.

• E-İmza ve KEP adresi işlemleri tamamlanmalıdır.

• 
  

2. Eşyanın Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) Belirleme

Her ürünün gümrükte kullanılan bir GTİP numarası vardır.
GTİP, ürün için:

• Ödenecek vergiyi,

• Gerekli belgeleri,

• Yasak ya da kısıtlı olup olmadığını,

• Uygulanacak denetimleri
  belirleyen en kritik bilgidir.

Yanlış GTİP ceza, gecikme ve ek vergi doğurabilir. Bu nedenle profesyonel destek almak önemlidir.

3. Ürünle İlgili İthalat Mevzuatının Kontrolü

Her ürün aynı şekilde ithal edilmez. Ürünün GTİP’ine göre:

• CE belgesi

• TAREKS denetimi

• Sağlık, kalite, güvenlik belgeleri

• Tarım kontrolü

• Bakanlık izinleri
  gerekebilir.

Örneğin:

• Elektronik ürünler → CE, EMC, LVD

• Oyuncak → TAREKS uygunluğu

• Kozmetik → Sağlık Bakanlığı

• Gıda → Tarım ve Orman Bakanlığı izni

• Makine parçaları → Teknik dosya ve uygunluk beyanları

İthalattan önce tüm mevzuat kontrol edilmeli.

4. Gümrük Müşaviri ile Anlaşma

Türkiye’de gümrük beyanı gümrük müşavirleri tarafından verilir.
İthalatçının müşteriye sunduğu:

• Vekâletname

• Faaliyet belgesi

• İmza sirküleri
  gibi evraklarla müşavir süreci yürütür.

5. Proforma Fatura ve Sözleşme

İthalat yapmadan önce tedarikçiden proforma fatura alınır.

Proformada şu bilgiler mutlaka olmalıdır:

• Ürün tanımı

• Birim fiyat

• Miktar

• Teslim şekli (INCOTERMS: FOB, CIF, EXW vs.)

• Ödeme şekli

• Menşe ülke

Büyük siparişlerde alıcı ile satıcı arasında bir satış sözleşmesi yapılması tavsiye edilir.

6. Ödeme Yönteminin Belirlenmesi

İthalatta yaygın ödeme yöntemleri:

• Peşin ödeme

• Akreditif (L/C – en güvenlisi)

• Mal mukabili

• Vesayete bağlı ödeme

Ödeme yönteminin hukuki sorumlulukları iyi anlaşılmalıdır.

7. Nakliye ve Sigorta Düzenlemeleri

Uluslararası taşımacılıkta:

• Konteyner taşımacılığı

• Hava kargo

• Karayolu

• Demiryolu

Seçilen taşıma moduna göre sigorta yapılması gerekir.
Özellikle deniz taşımacılığında sigorta yaptırılmaması çok ciddi risk oluşturur.

8. Gümrük Beyannamesi ve Belgeler

Gümrük müşaviri, mal gelince beyannameyi açar. Genelde şu belgeler gerekir:

• Ticari fatura

• Packing list (kolilendirme listesi)

• Konşimento (Bill of Lading / Airway Bill)

• A.TR / EUR.1 (varsa)

• Menşe şahadetnamesi

• CE, test raporu, uygunluk belgeleri (varsa)

Belgelerde hata olması gecikmeye ve para cezasına neden olabilir.

9. Vergilerin Ödenmesi

GTİP’e göre ödenmesi gereken vergiler:

• Gümrük Vergisi

• KDV

• ÖTV (varsa)

• İlave Gümrük Vergisi (İGV)

• Dampinge karşı vergi (varsa)

• Telsiz kullanım ücreti (elektronik ürünlerde)

Vergilerin doğru hesaplanması hukuki açıdan zorunludur.

10. Denetimler ve Muayene

Bazı ürünlerde gümrükte:

• Fiziki muayene

• X-ray

• TAREKS kontrol

• Bakanlık denetimi
  gibi işlemler yapılır.

Uygunsuzluk çıkarsa ürün red olabilir veya ek test istenir.

11. Antrepo veya Serbest Bölge Süreçleri

Bazı ürünler:

• Geçici antrepoya alınır

• Serbest bölgeye yönlendirilir

• Dahilde işleme rejimi kapsamında işlenebilir

Bu işlemlerin hepsi belirli hukuki çerçevelerle yapılır.

12. Ürünlerin Serbest Bırakılması ve Teslim

Son aşamada tüm kontroller biter, vergiler ödenir ve ürün gümrükten serbest bırakılır.

Bu aşamadan sonra ürünlerin satışında:

• Fatura düzenleme

• Kdv süreçleri

• Ürün güvenliği sorumlulukları
  ithalatçıya aittir.